Rujak Petis - ส้มตำผลไม้แบบอินโด

คำว่า Rojak ของทางมาเลย์ สิงคโปร์ หรือ Rujak ของอินโด มีความหมายว่ายำ
ก็คืออะไรที่เป็นยำๆ ไม่ว่าจะเป็นผลไม้ หรือส่วนผสมอะไรแล้วแต่ไม่ว่าผัก ผลไม้ เนื้อสัตว์
รูยะห์หรือรอยะห์ของอินโด มาเลย์ สิงค์โปร์แต่ละที่หน้าตาและน้ำยำไม่เหมือนกัน
บางทีน้ำยำคล้ายกันแต่ใส่เครื่องไม่เหมือนกัน บางที่นอกจากผลไม้แล้วยังใส่
ผักบุ้ง เต้าหู้ ถัวงอก มีถั่วลิสงบดหยาบ ฯลฯ ประมาณเหมือนสารพัดเมนูส้มตำแบบบ้านเรา

Rujak Petis คือส้มตำที่ใส่มันกุ้งสีดำที่ทางอินโดเรียกว่า Petis
รสชาติน้ำยำจะออกมาคล้ายกัน แต่อาจจะต่างกันที่ผักผลไม้ที่ใส่ เคยทานของเพื่อนบ้าน
ที่เป็นคนสิงคโปร์ที่เป็นจีนบาบ๋าเอามาให้ ใส่ปลาหมึกกรอบ ใส่กุ้งสดด้วย
แต่ Rujak ของที่บ้านจะเป็นสูตรแบบยะวาพื้นบ้านที่กินมาแต่เด็ก เพราะย่าตำขาย
สมัยนู๊นตำเสร็จจะใส่กระทงใบตอง ขายกระทงละสลึงหรือ 50 สตางค์
ย่าขายขนมหลายอย่าง แต่รูยะห์ของย่าจะเป็นไฮไลท์ ย่าจะมีเข่งใหญ่ๆ ใส่พวกมันเทศ
มันแกว มะละกอ สัปปะรด ส้มโอ กล้วยดิบเป็นสต็อกไว้ นอกจากที่บอกข้างต้นแล้ว
ยังมีชมพู่ ฝรั่ง มะม่วง แตงกวาด้วย ถึงจะครบเครื่อง แต่ถ้าชอบผลไม้อะไร
จะเป็นแอปเปิ้ล สตอเบอรี่ หรือเบอรี่แบบฝรั่งก็จัดได้นะคะ

วันนี้ได้วัตถุดิบมาเกือบครบ ผลไม้บางอย่างถ้าไม่อยากซื้อแยะ
เพราะใช้แค่อย่างละนิดละหน่อยก็ไปซื้อตามรถเข็นผลไม้เท่าที่ต้องการเอา

นอกจากไปทานที่บ้านย่าแล้ว เรายังจะได้ทานบ่อยๆ จากเพื่อนบ้านที่ท้องแก่ใกล้คลอด
เป็นประเพณีอีกอย่างของชาวอินโดทางชวา จะทำรูยะห์แจกจ่ายให้เพื่อนบ้าน
เหมือนเป็นการทำนาย เพราะสมัยก่อนไม่มีการอุลตร้าซาวน์ว่าลูกในท้องจะเป็นเพศไหน
ถ้ารูยะห์ที่ทำออกมามีรสหวานก็จะได้ลูกสาว ถ้ารูยะห์ได้รสจัดจ้านจะได้ลูกชาย

ส่วนผสมสำหรับทำน้ำยำ

• พริกขี้หนู
• กระเทียม
• กะปิเผา
• มันกุ้ง
• น้ำตาลทรายแดง
• เกลือเม็ดหรือเกลือป่นนิดหน่อย (ระวังด้วยถ้ากะปิเค็ม)
• น้ำมะขามเปียก

 

 ที่ขาดไม่ได้สำหรับทำน้ำยำ Rujak คือมันกุ้ง อินโดเรียกว่า Petis
มันกุ้งเนื้อดำๆ เหนียวๆ ออกหวานนิดหน่อย ไม่เหมือนมันกุ้งแดงอย่างที่ใส่ขวดขายทั่วไป
มันกุ้งส่วนนี้ได้จากการนำเอาน้ำหวานและมันที่ติดเปลือกและหัวของกุ้งมาเคี่ยวจนดำ

จะหาซื้อได้ง่ายทางภาคใต้ ที่บ้านจะชอบของร้านยินดีสงขลา เนื้อจะข้นและเหนียว
ที่กรุงเทพมีร้านสาขาที่ประตูน้ำ ร้านอยู่ปากซอยกรุงเทพการบัญชี ก่อนถึงสถานีรถไฟมักกะสัน
ที่บ้านซื้อติดตู้เย็นไว้ตลอดกินตั้งแต่สมัยกระปุกละ 3 บาท จนเดี๋ยวนี้กระปุกหดเล็กกว่าเดิม
ราคาขายเป็น 50 บาทแล้ว เอามาตำน้ำพริกกะปิ บางทีก็เอามาคลุกข้าวร้อนๆ
บีบมะนาวซอยหอมแดงพริกขี้หนูสด บางทีไม่ต้องทำอะไร ควักกินเปล่าๆ เพลินหมดกระปุกไม่รู้ตัว 

อินโดจะใช้ครกกับสากทำด้วยหิน ด้วยดินทราย ฯลฯ เหมือนเรา แต่หน้าตาจะต่างกัน
ตัวครกจะเป็นเหมือนจาน ส่วนสากจะงอๆ และไม่ได้ใช้ตำแบบเรา แต่จะใช้สากกดและถูขยี้ให้ละเอียด
....ไม่มีครกอินโด ก็ใช้ครกไทย ตำแบบไทยโลดค่ะ 

วิธีทำ

ขยี้พริกขี้หนูกระเทียมให้แหลก

ใส่ส่วนผสมสำหรับน้ำยำลงไปแล้วขยี้ให้เข้ากัน ชิมรสตามชอบ
สัดส่วนกะมากน้อยตามชอบเลยค่ะ
....เห็นแค่นี้ก็จินตนาการทำเอาน้ำลายสอแล้วเนาะ

ฝานผลไม้เป็นชิ้นขนาดพอคำลงไปคลุกให้เข้ากับน้ำยำ 

ที่ขาดไม่ได้สำหรับส้มตำจานนี้คือมันเทศดิบ
ฝานลงไปคลุกด้วยหวานกรอบเข้ากับน้ำยำได้ลงตัว

ถึงสีจะคล้ำเพราะใส่ทั้งกะปิทั้งมันกุ้ง แต่น้ำยำรสชาติออกมานัวๆ
 เวลาคลุกกับผลไม้แล้วเข้ากันมาก เราชอบตำทิ้งไว้สักพักให้น้ำผลไม้ออกมาผสมกับน้ำยำ
ทำทีไรครกเดียวไม่เคยพอ

รักใครชอบใครก็ใส่แยะเป็นพิเศษ